NGÀY HỘI DINH DƯỠNG, TỔNG KẾT DỰ ÁN CHƯƠNG TRÌNH THÍ ĐIỂM THỰC PHẨM BỔ DƯỠNG VÀ BỀN VỮNG HỌC ĐƯỜNG GIAI ĐOẠN 2022-2024
NGÀY HỘI DINH DƯỠNG, TỔNG KẾT DỰ ÁN CHƯƠNG TRÌNH THÍ ĐIỂM THỰC PHẨM BỔ DƯỠNG VÀ BỀN VỮNG HỌC ĐƯỜNG GIAI ĐOẠN 2022-2024
Ngày 30/11/2024 vừa qua, tại trường THCS Nam Trung Yên, dưới sự phân công chỉ đạo và phối hợp của Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Cầu Giấy, Trung tâm C&E đã tổ chức thành công Ngày Hội Dinh Dưỡng nhằm tổng kết các hoạt động của dự án “Chương trình thí điểm thực phẩm bổ dưỡng và bền vững học đường” với tên viết tắt là Dự án “Thực phẩm bổ dưỡng học đường” giai đoạn 2022 – 2024.
Các đại biểu tham dự Hội thảo chụp ảnh kỷ niệm
Chương trình có sự tham gia của ông Đoàn Tiến Trung – Phó Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Cầu Giấy; bà Đỗ Thị Mai Oanh – chuyên viên của Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Cầu Giấy; PGS.TS.BS Bùi Thị Nhung – Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia; bà Dương Thu Hằng – điều phối dự án “Thực phẩm bổ dưỡng học đường”, Rikolto tại Việt Nam; bà Bùi Thị Thanh Thủy – Giám đốc Trung tâm C&E; thầy Nguyễn Đức Thành – Phó Hiệu trưởng trường THCS Nam Trung Yên; bà Nguyễn Thị Ban – Phó Hiệu trưởng trường THCS Yên Hòa cùng quý thầy cô và phụ huynh từ 13 trường THCS trên địa bàn quận Cầu Giấy, đại diện bếp ăn Bữa cơm Việt, đại diện dự án NIFAM.
“Ngày Hội Dinh Dưỡng” gồm 2 phần chính là hội thảo tổng kết giai đoạn 2022-2024 và các hoạt động trải nghiệm cho học sinh như góc trưng bày sản phẩm dự án, các gian hàng và các trò chơi vui nhộn, bổ ích. Các hoạt động này đã thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh, phụ huynh và đại biểu đến tham gia. Các bạn học sinh bày tỏ sự quan tâm đặc biệt với hoạt động đổi rác lấy quà xanh là những cây cảnh nhỏ được trồng trong những chai, lọ hộp giấy đã qua sử dụng. Các bạn được tự tay vẽ trang trí cho những chậu cây nhỏ của mình bằng những dụng cụ của Ban tổ chức chuẩn bị sẵn. Các bạn tham gia rất nhiệt tình hoạt động thực phẩm an toàn bổ dưỡng thông qua hoạt động tìm hiểu đường đi của thực phẩm và trả lời các câu hỏi liên quan.
Các em học sinh tham gia Hoạt động ngoài trời
Tại Hội thảo, bà Bùi Thị Thanh Thủy – Giám đốc Trung tâm C&E đã chia sẻ chặng đường gần 3 năm với những kết quả tích cực đã đạt được của dự án “Thực phẩm bổ dưỡng học đường” (2022-2024) tại hai trường thí điểm là THCS Nam Trung Yên và THCS Yên Hòa với sự hỗ trợ của Phòng Giáo dục và Đào tạo và Ban giám hiệu, giáo viên, phụ huynh, nhân viên nhà bếp, nhân viên y tế và đơn vị cung cấp thực phẩm của 2 trường.
Giám đốc trung tâm C&E- Bà Bùi Thị Thanh Thủy trình bày các hợp phần, hoạt động và kết quả nổi bật của dự án
Thứ nhất, là cơ chế giám sát, triển khai các vấn đề bổ dưỡng học đường được cải thiện hơn. Cụ thể, thành lập Ban điều phối và Nhóm nòng cốt ở hai trường gồm có sự tham gia của đa dạng các thành phần như giáo viên, phụ huynh, nhân viên bếp ăn,… Đặc biệt chú trọng vào việc kết hợp với chuyên gia của Viện Dinh Dưỡng để xây dựng bộ thực đơn phù hợp với các em học sinh cả về dinh dưỡng và khẩu vị. Do kinh phí của các trường công cho mỗi bữa ăn có hạn chế nên khó có thể đảm bảo được tiêu chuẩn quốc tế hay tiêu chuẩn khu vực. Tuy nhiên, thực đơn mà dự án xây dựng vẫn bám sát thực tiễn, phù hợp với 2 trường. Quy trình giám sát chất lượng thực phẩm đã được tổng hợp tham vấn thêm ý kiến của Phòng Giáo dục và chuyên gia để lồng ghép thêm một số vấn đề liên quan đến môi trường ví dụ như rác thải thực phẩm, lãng phí thực phẩm.
Thứ hai, là nâng cao nhận thức của học sinh, giáo viên, phụ huynh và các cán bộ nhân viên nhà trường về vấn đề dinh dưỡng học đường. Cụ thể, bộ tài liệu tham khảo về thực phẩm và dinh dưỡng do dự án xây dựng được lồng ghép vào chương trình giáo dục 2 trường THCS Nam Trung Yên và THCS Yên Hòa và được dạy thử trên lớp. Bộ tài liệu gồm 5 quyển tài liệu tham khảo dành cho học sinh và 1 quyển tài liệu dành cho giáo viên với nội dung đơn giản, dễ hiểu, được trình bày dưới dạng các câu chuyện, trò chơi thú vị, gần gũi với học sinh. Một số hoạt động khác được tổ chức như vẽ tranh, cuộc thi rung chuông vàng, nấu phở, làm sữa chua hoa quả, làm salad liên quan đến vấn đề thực phẩm được 2 trường thực hiện xuyên suốt 3 năm vừa qua. Các câu lạc bộ dinh dưỡng tổ chức sinh hoạt với nhiều chủ đề khác nhau. Dự án đã tổ chức 1 buổi ngoại khóa cho 100 em của 2 trường đến Trang trại hữu cơ Tuệ Viên để tìm hiểu về nguồn gốc của thực phẩm. Và đặc biệt có sự kiện chia sẻ online về món ăn truyền thống giữa học sinh trường THCS Nam Trung Yên với học sinh THCS Sancta Maria từ Vương quốc Bỉ.
PGS.TS.BS Bùi Thị Nhung trình bày về Thực đơn bữa trưa học đường lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng
Chuyên gia dinh dưỡng PGS.TS. BS. Bùi Thị Nhung chia sẻ: “Mọi người thường có suy nghĩ “Trẻ con là một cái thùng không đáy” có thể thoải mái ăn uống và không bao giờ bị rối loạn. Đó mới là vấn đề nguy hiểm. Tất cả mọi lứa tuổi chỉ có thể dung nạp được đến một lượng nhất định. Còn nếu cho ăn gấp đôi nhu cầu dẫn đến thừa cân béo phì, rối loạn chuyển hóa thì trẻ con cũng có thể mắc các bệnh nghiêm trọng không kém gì người trưởng thành”. Việc có thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh bắt đầu từ những ngày còn đi học sẽ dần dần tích lũy trở thành các bệnh nghiêm trọng. Vì vậy, có những trường hợp các bạn tuổi đời còn rất trẻ nhưng lại có những rối loạn chuyển hóa nặng nề. Dự án “Thực phẩm bổ dưỡng học đường”, cũng như các chương trình về dinh dưỡng học đường khác, đều bắt đầu từ việc khảo sát, đánh giá nhu cầu bữa ăn, đánh giá kiến thức thực hành rồi lên kế hoạch can thiệp. Chương trình can thiệp bắt đầu từ giáo dục dinh dưỡng đi trước cho đến bữa ăn là giai đoạn sau. Khi tất cả phụ huynh, thầy cô giáo, các em học sinh nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề dinh dưỡng học đường thì mới có thể thay đổi bữa ăn hàng ngày của các em.
Bà Đỗ Thị Mai Oanh – Đại diện phòng Giáo dục và Đào tạo quận Cầu Giấy chia sẻ góp ý và cảm nhận về dự án
Đại diện Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Cầu Giấy bà Đỗ Thị Mai Oanh ghi nhận sự tham gia tích cực của 2 trường THCS Nam Trung Yên và THCS Yên Hòa đối với dự án. Bà đề xuất cần nâng cao công tác tuyên truyền để dự án được cải thiện hơn khi mở rộng tới các trường trên địa bàn quận Cầu Giấy: “Đề nghị ban dự án cần tăng cường hơn nữa các video nói về lợi ích của thực phẩm khi chúng ta sử dụng đúng cách hoặc là những hậu quả khi sử dụng thiếu khoa học. Ngoài việc làm thêm các video có nội dung về dinh dưỡng học đường, nên lồng ghép nội dung tuyên truyền vào các buổi sinh hoạt dưới cờ của các trường. Nhân viên y tế và bộ phận truyền thông của nhà trường cần phải kết hợp chặt chẽ với dự án thì dự án mới có thể thành công hơn và phát triển hơn”.
Đại diện trường THCS Yên Hòa – bà Lê Thị Thu Hà chia sẻ góp ý và cảm nhận về dự án
Đại diện trường THCS Yên Hòa chia sẻ, sau 3 năm đồng hành cùng dự án, nhà trường đã thu được một số kết quả tích cực như học sinh đã biết được lợi ích của việc tăng cường rau xanh trong bữa ăn, biết tránh những thực phẩm không an toàn cho sức khỏe, hạn chế các loại thực phẩm gây thừa cân béo phì. Qua các hoạt động trải nghiệm thực tế, học sinh biết chuẩn bị nguyên liệu, biết tự chế biến món ăn, biết trồng rau hữu cơ như thế nào, biết cách sử dụng phân hữu cơ. Cô Lê Thị Thu Hà – Giáo viên chủ nhiệm lớp 7A8 cho biết: “Học sinh đã ý thức được nên ăn những thực phẩm nào nhiều nhất và trong bữa ăn ở trường lượng rau xanh bị bỏ thừa ít hơn trước đây. Có thể nhiều bạn chưa thật sự thích ăn rau nhưng qua 1 năm, các con đã ý thức được việc ăn rau nhiều hơn và các đồ chiên rán các con ăn ít hơn. Các con còn biết tái chế sử dụng rác, chăm sóc cây xanh qua việc “Trở thành anh hùng của thực phẩm”, tìm hiểu về “Hành trình của thực phẩm” từ việc trồng, chăm sóc đến việc ăn uống. Các con biết rằng việc thải bỏ thực phẩm thừa là rất có hại cho môi trường và lãng phí thực phẩm nên các con đã tái chế thực phẩm và tạo ra các sản phẩm bắt mắt, thú vị và không kém phần ngon miệng”.
Đại diện Nifam chia sẻ thông tin, mô hình về vườn trường, vai trò của vườn trường về mặt dinh dưỡng và gợi ý về dinh dưỡng với học sinh
Buổi hội thảo còn có sự tham gia của bà Nguyễn Lê Thu Hà – đại diện dự án NIFAM đã có một số chia sẻ về vườn trường. Đây có thể là một giáo cụ trực quan tuyệt vời để giáo dục dinh dưỡng cho các em, tạo cảnh quan cho trường và là một công cụ để dạy hướng nghiệp ví dụ như về nông nghiệp, thực phẩm sạch, đồng thời mang đến các trải nghiệm sáng tạo, tích cực.
Kết thúc chương trình, dự án đã trao lại bộ công cụ bao gồm các tài liệu tham khảo, poster về dinh dưỡng, thước đo chiều cao và các sản phẩm truyền thông của dự án cho các đại biểu tham dự.
“Ngày Hội Dinh Dưỡng” khép lại trong không khí hân hoan, phấn khởi của đại biểu, các thầy cô giáo và các em học sinh hai trường THCS Yên Hòa và Nam Trung Yên. Sau 3 năm thực hiện, kết quả ban đầu của dự án “Thực phẩm bổ dưỡng học đường” đã tạo ra một tiền đề vững chắc để các bên tiếp tục mở rộng quy mô tới các trường học khác trên địa bàn quận Cầu Giấy, với mong muốn góp phần lan tỏa thói quen ăn uống lành mạnh, bổ dưỡng và bền vững tới các em học sinh và toàn cộng đồng. Hai năm tiếp theo 2025-2026, dự án sẽ tiếp cận tới các em học sinh của 2 trường THCS Mai Dịch và THCS Nghĩa Tân hứa hẹn mang đến các hoạt động trải nghiệm thú vị và bổ ích.